Mỗi khi có một tế bào bên trong cơ thể bạn được tái sinh, trớ trêu thay một phần tuổi trẻ của bạn lại tan thành cát bụi. Điều này xảy ra thông qua việc rút ngắn các đoạn cuối của nhiễm sắc thể được gọi là telomere.
Sau mỗi lần phân chia tế bào, telomere của bạn đều bị rút ngắn đi một chút. Tốc độ rút ngắn này ổn định trên tất cả các loại tế bào và có thể chuẩn hóa trong toàn bộ dân số. Telomere vì thế được các nhà khoa học coi là chiếc đồng hồ để tính tuổi sinh học thay cho tuổi thực của con người.
Đảo ngược quá trình rút ngắn của telomere về cơ bản có thể giúp đảo ngược tuổi tế bào, tuổi sinh học và giúp bạn lấy lại tuổi trẻ của mình. Các nghiên cứu trước đây cho biết những người tập thể dục thường xuyên có thể trẻ hóa cơ thể thông qua telomere đến 9 năm.
Nhưng liệu có cách nào để làm điều đó nhanh và hiệu quả hơn không?
Các đoạn cuối của nhiễm sắc thể được gọi là telomere.
Một nhóm các nhà khoa học Isreal vừa cho biết họ đã tìm ra cách đảo ngược quá trình rút ngắn telomere trong một nghiên cứu nhỏ với 35 tình nguyện viên. Những tình nguyện viên này đã trải qua một liệu trình thở oxy cao áp trong 3 tháng.
Năm lần mỗi tuần, họ được đưa vào một buồng chứa oxy cao áp 90 phút. Kết quả của liệu trình này đã kéo dài được 20% telomere của tế bào.
Bác sĩ Shair Efrati, trưởng nhóm nghiên cứu đến từ Khoa Y Trường Đại học Thần kinh Sagol thuộc Đại học Tel Aviv cho biết: Đảo ngược được quá trình rút ngắn của telomere chính là chiếc Chén thánh trong sinh học lão hóa và lĩnh vực nghiên cứu tuổi thọ con người. Và Israel đang có những quyết tâm để đi tiên phong trong các nghiên cứu dạng này.
Telomere và tuổi thọ con người
“Sau thí nghiệm sinh đôi được thực hiện bởi NASA, trong đó một cặp song sinh được tách ra, một người ra ngoài không gian và người còn lại ở Trái Đất, sự khác biệt đáng kể về chiều dài telomere của họ đã được ghi nhận”, bác sĩ Efrati cho biết. “Chúng tôi nhận ra rằng những thay đổi trong môi trường bên ngoài có thể ảnh hưởng đến lõi tế bào và gắn liền cùng với quá trình lão hóa”.
Telomere mà bác sĩ Efrati nhắc đến là các đoạn mã lặp hoạt động như DNA ở hai đầu cuối của nhiễm sắc thể, giống như phần nhựa bọc ở hai đầu dây giày. Chúng được sao chép cùng với phần còn lại của nhiễm sắc thể mỗi khi tế bào phân chia. Tuy nhiên, với mỗi lần sao chép, một vài đoạn mã nhỏ ở đầu telomere lại thất bại trong việc tạo ra bản sao mới của chúng, khiến nhiễm sắc thể ngắn lại đi một chút.
Giống như bất kỳ ai từng bị mất phần nhựa bọc ở đầu dây giày đều biết, chẳng bao lâu nó sẽ khiến chiếc dây giày bị bung sợi và không thể sử dụng được nữa. Tương tự, các telomere ngắn hơn cũng khiến nhiễm sắc thể dễ bị đột biết hơn.
Những đột biến này trùng hợp với những thay đổi gây ra một loạt các căn bệnh liên quan đến sự lão hóa của cơ thể, đặc biệt là ung thư. Điều đó không nhất thiết khẳng định chúng ta già đi vì các telomere của chúng ta co lại, nhưng chắc chắn có một mối liên hệ giữa độ dài của telomere và sức khỏe mà các nhà nghiên cứu đang muốn nghiên cứu thêm.
“Các telomere dài hơn tương quan với hiệu suất tế bào tốt hơn“, bác sĩ Efrati cho biết.
Bác sĩ Shair Efrati, trưởng nhóm nghiên cứu đến từ Khoa Y Trường Đại học Thần kinh Sagol thuộc Đại học Tel Aviv.
Có rất nhiều cách để đẩy nhanh quá trình bào mòn telomere của chúng ta. Không ngủ đủ giấc, ăn quá nhiều thức ăn chế biến sẵn và thậm chí đẻ nhiều con là một trong số đó.
Ngược lại, làm chậm lại quá trình rút ngắn của telomere sẽ tốn nhiều công sức hơn một chút. Tập thể dục thường xuyên và ăn uống điều độ là hai trong số những phương pháp hiệu quả nếu bạn muốn nhiễm sắc thể của mình duy trì giữ được độ bền lâu nhất có thể.
Nhưng có cách nào đơn giản hơn để làm điều đó hay không? Bác sĩ Efrati và các đồng nghiệp của mình tại Đại học Tel Aviv mới đây đã thử nghiệm một liệu pháp được gọi là “Hyperbaric oxygen therapy” (HBOT) trên 35 tình nguyện viên và thấy họ đã lấy lại được khoảng 1/5 chiều dài đã mất của telomere.
Đó là một con số rất ấn tượng so với các liệu pháp chống lão hóa khác, trong đó, chiều dài telomere tối đa mà chúng giữ được chỉ khoảng 2-3%.
Những căn buồng trẻ hóa chứa oxy nguyên chất
HBOT trước đây là một phương pháp trị liệu hiệu quả từng được sử dụng cho những người lặn biển mắc bệnh giảm áp, hoặc những bệnh nhân nhiễm trùng vì vi khuẩn nhạy cảm với oxy. Liệu pháp này đòi hỏi phải có một căn buồng được tưới oxy nguyên chất và tăng áp suất lên trên áp suất khí quyển.
Trong nghiên cứu của bác sĩ Efrati, các tình nguyện viên được yêu cầu ngồi trong căn phòng ngày 5 phiên mỗi tuần, mỗi phiên kéo dài 90 phút. Tổng cộng 60 phiên ngồi trong phòng HBOT đã được thực hiện trong vòng 3 tháng
Bên trong một căn phòng HBOT.
Môi trường giàu oxy dưới áp lực cao được biết đến với tác dụng kích hoạt một loạt các thay đổi di truyền và phân tử. Trong nghiên cứu này, các nhà khoa học chỉ ra rằng những thay đổi di truyền gây ra bởi HBOT đã đảo ngược sự biến mất của telomere, và cũng có tác động tích cực đến sức khỏe của mô tế bào.
Các mẫu xét nghiệm máu của tình nguyện viên tham gia cũng cho thấy môi trường giàu oxy có thể giúp duy trì mật độ tế bào T trong máu, một chỉ số đánh giá sự lão hóa của hệ miễn dịch trong cơ thể tình nguyện viên cũng đang diễn ra chậm lại.
Về tổng thể, các nhà nghiên cứu cho biết có khoảng 11-37% số lượng tế bào trong cơ thể tình nguyện viên đã được trẻ hóa. Các đoạn telomere đã dài ra từ 20-38%.
“Ngày nay việc rút ngắn telomere được coi là ‘Chén Thánh’ trong sinh học của sự lão hóa. Các nhà nghiên cứu trên khắp thế giới đang cố gắng phát triển các biện pháp can thiệp về dược lý và môi trường cho phép kéo dài telomere“, bác sĩ Efrati nói.
“Bây giờ, chúng tôi đã chứng minh được tác động đảo ngược lão hóa trên nhóm nghiên cứu bằng giao thức HBOT, các nghiên cứu sâu hơn là cần thiết để tối ưu hóa giao thức này cho từng cá nhân“.
Đăng tải kết quả nghiên cứu trên tạp chí Aging, các tác giả cho biết đây mới chỉ là một trong số các thử nghiệm lâm sàng được thực hiện trong chương trình nghiên cứu toàn diện của Israel coi lão hóa như một “căn bệnh” có thể chữa được hoặc đảo ngược.
“Với nghiên cứu tiên phong này, chúng tôi đã mở ra cánh cửa cho các công cuộc tìm hiểu sâu hơn vào tác động của HBOT tới tế bào và tiềm năng đảo ngược quá trình lão hóa của nó“, các tác giả nghiên cứu kết luận.
Tham khảo Sciencealert, Sciencedaily
